1 وضعيت نزولات جوي

منشاء بارندگي هاي ايران عموماً سيكلونهاي باران زايي هستند كه در مناطق مختلف، منشاء و سمت ورود اين هسته هاي كم فشار باران زا را به سه گروه اصلي مديترانه اي، شمال غربي و جنوب غربي تقسيم شده است. يكي از مهمترين اين هسته ها منشاء مديترانه اي دارند و از غرب كشور به ايران و استان همدان وارد مي گردد. اين گروه حدود 65درصد فراواني دارند. سيكلونهاي جنوب غربي پس از سيستم مديترانه اي اهميت دارند (با فراواني حدود 23درصد) و در درجه ي سوم اهميت سيكلونهاي شمال غرب قرار داده ميشوند

بررسي بارندگي هاي ماهانه، فصلي و سالانه

عمده ترين فصل بارندگي در مرحله ي نخست زمستان است و بعد بارندگي هاي پاييزه و بهاره اهميت دارند و فصل خشك تابستان مي باشد. هجوم سيكلونهاي باران زاي مديترانه اي از اوايل پاييز شروع و تا اواسط بهار اثرات آن ادامه ميابد. بعضاً در فصل گرم مقداري از جريانات (توده هاي هواي مرطوب) اقيانوس اطلس (تحت يك مركز پرفشار روي جزاير آزور) از غرب كشور وارد شده و بارشهاي كوتاه مدتي را دراين فصل سبب ميگردند. ريزش برفهاي سنگين در فصل زمستان غالباً به توده هاي هواي قطبي با منشاء اقيانوس اطلس شمالي مربوط مي شود، اين توده ها در فصل بهار رگبارهاي شديد توليد مي كند. در عين حال، ميزان بارندگي هاي حاصل از اين توده هاي هوا، ضعيف تر از توده هاي هواي مديترانه اي است. بنابراين با توجه به جهت غرب به شرق توده هاي هواي باران زا و كشيدگي رشته كوه الوند در شمال حوضه، بارندگي بيشتر دردامنه هاي جنوبي و شمال غربي الوند (از جمله منطقه ي سركان) امري قابل پيش بيني است

بارندگي هاي پاييز و زمستان مجموعاً بيش از 70درصد بارندگي هاي سالانه را شامل مي گردند. بارندگي هاي بهاره بين 19تا 25درصد و تابستانه بين 5/0 تا 2درصد مي باشد

زمستان 2

عکسها از علي رضا علي قارداشي 

ماهها و فصلهاي يخبندان در سال

احتمال يخبندان در همه ي ايام سال به جز در تابستان وجود دارد. بيشترين تعداد ايام يخبندان مربوط به دي ماه مي باشد. هم چنين بيشترين احتمال وقوع سرماي زود رس مربوط به آبان ماه و بيشترين احتمال وقوع سرماي ديررس مربوط به ماه فروردين مي باشد
اين حوضه به علت قرار گرفتن در ناحيه ي كوهستاني و حاكميت اقليم نيمه خشك و سرد بيش از سه ماه از سال يخبندان و اختلاف بين حداقل و حداكثر روزانه و ماهانه دما بسيار زياد است
نكته مهم ديگر بررسي شدت تابش آفتاب در سطوح مختلف و حرارت حاصل از آن است. با توجه به اينكه در تابستان، خورشيد از شمال شرق الوند طلوع و در شمال غرب آن غروب مي كند، و در زمستان از جنوب شرق طلوع و در جنوب غرب، غروب مي نمايد و تنها در اعتدالين خورشيد كاملاً از شرق طلوع و در غرب، غروب مي كند، بدين سبب در تابستان دامنه هاي رو به شمال شرق و غرب و در زمستان دامنه هاي روبه جنوب و شرق -از جمله سركان- انرژي بيشتري دريافت مي كنند

SERKAN via Google Earth

Photo: Google Earth 

بهار

بهار در گوشه کنار سرکان
عکسها از ابوالقاسم علي قارداشي و وحيد آقاياني
 

حداكثر مطلق و حداقل مطلق دماي ماهانه و سالانه

در طي دوره ي آماري 1343-1362 تيرماه 1348 با 42درجه سانتيگراد دما داراي حداكثر دماي مطلق ساليانه بوده و هم چنين در ماه مرداد 1355 نيز حداكثر مطلق 42درجه سانتيگراد به ثبت رسيده است. حداقل مطلق ماهيانه نيز مربوط به دي ماه 1356 مي باشد كه دماي حداقل مطلق به 5/25- درجه سانتيگراد رسيده است. تنها در 4ماه از سال -خرداد لغايت شهريور- احتمال رسيدن دما به زير صفر وجود ندارد، بقيه 8ماه ديگر سال اين احتمال هست

باغ

نمايي از کشتزار, باغها و محصول سرکان
عکسها از علي اصغر علي قارداشي

ميانگين دماي ماهانه و سالانه

آذر، دي و بهمن از ماههاي سرد سال و تير، مرداد و خرداد به ترتيب ماههاي گرم سال مي باشند. سردترين ماههاي سال دي با 13- درجه ي سانتيگراد و گرمترين ماه سال تير با 7/25 درجه ي سانتيگراد مي باشد. روند تغييرات در طول سال تقريباً منظم بوده و متوسط دماي سالانه ي ايستگاه مورد مطالعه 8/12درجه ي سانتيگراد است

آب و هوا

طبق منابع و مطالعات انجام شده، بارندگي هاي منطقه ي همدان عمدتاً ناشي از توده هاي مديترانه اي است كه از غرب وارد كشور مي شوند و پس از آن جريانات واصله از سوي شمال غرب كه از درياي سياه و مناطق شمالي اروپا منشاء مي گيرند را مي توان نام برد. موقعيت منطقه و ارتفاع زياد آن سبب مي شود كه توده هاي هوايي مرطوب و باران زايي كه بويژه ا ز سوي غرب وارد كشور مي شوند، قسمت اعظم رطوبت خود را در منطقه ي همدان ريزش نمايند. براساس اسناد، منابع و سالنامه هاي آماري هواشناسي موجود، در سطح استان همدان 33ايستگاه هواشناسي داير مي باشد كه از اين تعداد 2ايستگاه تحت عناوين (ايستگاه كليماتولوژي تويسركان و ايستگاه تبخير سنجي فيروز آباد تويسركان) در حوضه ي رود تويسركان قرار دارند. آمار تعداد سالهاي ناپيوسته ديده باني ايستگاه كليماتولوژي تويسركان كم و ناقص و از سال 1360تا1374 ه.ش هم آماري ندارد. بدين لحاظ از آمار ايستگاه فيروزآباد به عنوان ايستگاه اصلي حوضه و براي به دست آوردن بعضي فاكتورهاي ناحيه اي از تجزيه و تحليل بعضي ايستگاههاي همجوار استفاده گرديده است. عدم كفايت مطلوب شبكه ايستگاههاي هواشناسي و نبود ايستگاه سينوپتيك در دامنه هاي جنوبي الوند و هم چنين ايستگاه هواشناسي در ارتفاعات نقصي است كه از دقت بررسي هاي اقليمي مي كاهد

کوه

دو نما از کوههاي سرکان
عکسها از ابوالقاسم وعلي رضا علي قارداشي

جمعيت

جمعيت سركان تقريباً ثابت بوده ( حدود 5400 نفر)و رشد نسبي بين سالهاي 75-35 ، سه صدم درصد بوده است.هم چنين تراكم نسبي جمعيت در سركان 7/2676 نفر در كيلومتر مربع به دست مي آيد كه در مقايسه با استان (9/6288 نفر در كيلومترمربع،سال 1375) نشان دهنده ي كم بودن آن نسبت به استان مي باشد

پاييز

پادشاه فصلها در سرکان
عکسها از ابوالحسن وعلي اصغر علي قارداشي

زمستان

زمستان در سرکان
عکسها از علي اصغر علي قارداشي

نماي عمومي3

عکس از علي اصغر علي قارداشي

نماي عمومي2

عکس از علي اصغر علي قارداشي

نماي عمومي1

عکس از علي اصغر علي قارداشي

نقشه موقعيت سرکان
منبع: گيتا شناسي

موقعيت

شهر « سركان » يكي از شهرهاي استان همدان بوده و در جنوب دامنه هاي رشته كوه الوند واقع شده است . مختصات جغرافيايي سركان 48درجه و 27دقيقه طول شرقي و 34درجه و 36دقيقه عرض شمالي است. ارتفاع متوسط آن از سطح دريا 2040متر و كوتاهترين راه تا مركز استان 101 كيلومتر است. مساحت شهر 026/2 كيلومتر مربع است و كوتاهترين فاصله با شهرهاي مجاورهفت كيلومتر بوده که با شهر «تو يسركان » مي باشد

برخي منابع
پورجبار-عيسي : <ژئومورفولوژي حوضه آبخيز تويسركان رود (دامنه هاي جنوبي الوند)> ، پايان نامه ي كارشناسي ارشد ، دانشگاه شهيد بهشتي ، دانشكده ي علوم زمين ، گروه جغرافيا ، زمستان 1374
جهانپور-علي : <شكوه الوند> ، چاپ اول ، انتشارات اسكاف (همدان) ، 1376
سازمان برنامه و بودجه استان همدان : <آمارنامه استان همدان (1375)> ، معاونت آمار و اطلاعات
شركت سهامي اب منطقه اي غرب : <گزارش آمار منابع آب زيرزميني دشت تويسركان ، سال 1372> اداره ي كل امور آب استان همدان ، دفتر مطالعات منابع آب استان همدان,منتشر نشده
كيواني فر- بهروز : <ساماندهي ناحيه اي شهرستان تويسركان> ، پايان نامه ي كارشناسي ارشد ، دانشگاه شهيد بهشتي ، دانشكده ي علوم زمين ، بهمن 1375
مهندسين مشاور موجاب : <گزارش ميان دوره اي مطالعات مرحله طرح شبكه جمع آوري فاضلاب ، تصفيه خانه ، خط انتقال ، پساب فاضلاب و جمع آوري آبهاي سطحي شهر تويسركان> ، بهمن 1372 ,منتشر نشده

وزارت آموزش و پرورش : <جغرافياي استان همدان (سال دوم دبيرستان)> ، سازمان پژوهش و برنامه ريزي آموزشي ، 1376